وصیتنامه شیخ عبدالحسین تهرانی

در جستجوهای انجام شده سندی خطی از وصیتنامه شبخ عبدالحسین تهرانی یافت شد که مربوط به پایگاه اسناد ملی است و دسترسی به آن برای همه امکان پذیر نیست.

اما در گنجینه اسناد، متن و تصویر وصیت نامه ای مربوط به ایشان درج شده که بخط شکسته نستعلیق املا شده است. این وصیتنامه در بیستم رمضان ۱۲۸۶ نوشته شده.

از نکات مهم این وصیتنامه، تذکر به غفلت زدایی انسان از مرگ است:

بر عالم خبیر و هردانای با تدبیر که دیده بصیرتش بکحل الجواهر ایمان و ایقان مکحول گشته پوشیده و مخفی نخواهد بود که دار فانی سرای اقامت جاودانی نبوده و هر فردی از افراد بشر که از کتم عدم پا به عرصه وجود نهاده لاعلاج شربت ناگوار مرگ نوشیده و لباس مصیبت ممات را پوشیده و قامت قابلیتش از تندباد اجل به خاک هلاک افتاده چنانکه خلاق عالم به پیغمبر مکرم خود خبر داد که انک میت و انهم میتون و در جای دیگر در کلام مجید خود فرموده کل نفس ذائقه الموت، بنابراین شخص عاقل کامل باید در تدبیر امور سفر آخرت خود باشد و اسباب سفر و توشه و زاد و راحله خود را معین نماید و اسباب این سفر جز اعمال حسنه و وصیت به اعمال خبر نخواهد بود.

در ادامه وصیتنامه، نسبت به ثلث اموال، کتب، فرزندان و مدرسه مسجد ساخته شده، امور عتبات و طلاب سفارش می شود.

- تخصیص هزینه برای ازدواج سه فرزند شیخ، تعیین وصی برای حفظ اموال فرزندان صغیر، قرار دادن کتب -از بخش ثلث اموال- در اختیار طلاب برای استفاده،اختصاص هزینه ای از ثلث اموال برای بجا آوردن حج استیجاری توسط شخصی مومن، تعیین وصی برای نظارت بر امور عتبات که تا زمان حیات،‌شیخ مسولیت ساخت و ساز آن را داشت، از مفاد وصیت نامه ایشان است.

متن این وصیتنامه منسوب به شیخ عبدالحسین تهرانی، در ادامه آمده است.

متن این وصیتنامه منسوب به شیخ عبدالحسین تهرانی، در ادامه آمده است.

وصیت نامه شیخ عبدالحسین تهرانی

و هو الحی الذی لا یموت

بسم الله الرحمن الرحیم و به ثقتی

الحمد لله الذی خلق الموت و الحیوۀ لیبلوکم ایکم احسن عملا و هو العزیز الغفور. والصلوه و السلام علی اشرف البریه محمد (خاتم النبوه وصیه المخصوص بالاخوه و عترتهما الطاهرین المرضیین الذین امروا بالوصیه و ندبوا الیها قبل حلول المنیه و بعد بر عالم خبیر و هردانای با تدبیر که دیده بصیرتش بکحل الجواهر ایمان و ایقان مکحول گشته پوشیده و مخفی نخواهد بود که دار فانی سرای اقامت جاودانی نبوده و هر فردی از افراد بشر که از کتم عدم پا به عرصه وجود نهاده لاعلاج شربت ناگوار مرگ نوشیده و لباس مصیبت ممات را پوشیده و قامت قابلیتش از تندباد اجل به خاک هلاک افتاده چنانکه خلاق عالم به پیغمبر مکرم خود خبر داد که انک میت و انهم میتون و در جای دیگر در کلام مجید خود فرموده کل نفس ذائقه الموت، بنابراین شخص عاقل کامل باید در تدبیر امور سفر آخرت خود باشد و اسباب سفر و توشه و زاد و راحله خود را معین نماید و اسباب این سفر جز اعمال حسنه و وصیت به اعمال خبر نخواهد بود لهذا به تاریخ عصر روز بیستم شهر رمضان المبارک، در حالتی که جمیع اقادیر شرعیه از ایشان نافذ و ممضی بود؛ سرکار شریعت مدار، عالمیان افتخار، افادت و افاضت شعار، حقایق و دقایق آثار، عمدۀ العلماء و المحققین و قدرۀ الفقهاء و الصدققین، حجه الاسلام و المسلمین، رئیس المجتهدین جناب مستطاب معلی القاب، شامخ الالقاب و الاوصاف، آقائی آقا شیخ عبدالحسین مدظله العالی؛ وصی شرعی خود فرمودند جنابان مستطابان فضایل و فواضل و فواضل نصابان، قدسی خطابان، قدوسی انتسابان، ملتجی الفضلاء العظام، آقاشیخ علی و آقا شیخ مهدی ولدان کبیر خود را که بعد از آنکه سرکار موصی مغزی الیه دار فانی را وداع نموده نقل بسرای جاودانی نماید؛ وصیان مشار الیهما اموال خود را جمع آوری نموده بعد از مخارج کفن و دفن، قرون موصی را ادا نموده بعد از ادای دیون، ثلث موصی را معین نموده جمیع کتب علمیه که در عراق عرب دارند قسمت نموده از باب ثلث برداشته وقف بر طلاب نموده بدهند به طلاب نجف اشرف و کربلای معلی و کاظمین علیمها السلام که از مطالعه آن منتفع شوند و تولیت آنها را مفوض به خود وصیان و جناب مستطاب شرایع و بدایع آداب خلاصه الفضلاء العظام و عمده العلماءالاعلام نتیجه الفقهاء الفخام، آقا اسدالله داماد مکرم ایشان نمایند و چنانچه جناب آقا اسدالله از عتبات عالیات به سمت ایران بروند، تولیت مخصوص به خود وصیان باشد و هرگاه بخواهند وصیان به ایران بروند، مختارند که کتب مزبوره را با خود به ایران ببرند که طلاب آنجا منتغع شوند و نیز وصیت فرمودند که حجه بلدی از شخص مومن متقی در مبلغ یکصد و پنجاه تومان بجۀ سرکار موصی استیجار نمایند و ایضا مقرر فرمودند که مبلغ یکهزار تومان بابت ثلث، اخراجات تزویج سه نفر اولاد ایشان و هم جناب آقا شیخ مهدی و آقا شیخ احمد و آقا شیخ شریف نمایند، -علی السویه- و ناظر در امور عتبات عالیات خود فرمودند عالیجنابان مقدس القابان فضایل و کمالات اکتسابان اشرفی الحاج حاجی میرزایوسف بروجردی و حاجی ملاعلی اکبر قمی سلمهما الله تعالی و نظر باینکه سرکار موصی از ثلث رحمت و غفران پناه میرزاتقی خان امیرنظام مسجد و مدرسه در دارالخلافه تهران احداث و وقف فرموده اند و تولیت آنها مادام الحیوه با خود ایشان بوده، مقرر فرمودند که تولیت آنها بعد از وفات ایشان با جنابان مستطابان وصیان معزی الیهماست نسلا بعد نسل و ناظر اموری که در دارالخلافه دارند جناب مستطاب شریعتمآب افادت و افاضت نصاب، فضایل و کمالات اکتساب، محامد انتساب، خلاصه الفضلاء العظام و نخبه العلماء الاعلام، عالم فهام، مقتدی الانام، آقایی آقاشیخ محمد زیدفضله العالی برادر مکرم ایشان می‌باشد و ایضا علویه بغدادیه خود را وصی بر صغار خود فرمودند که سهام آنها را به تصرف درآورده به هر نحو که مصلحت ایشان را داند عمل نماید و کان وقوع ذالک فی بیستم رمضان المبارک من شهور سنه هزارو دویست و هشتاد و شش من الهجره النبویه المصطفویه (ص) سنه ۱۲۸۶.

در حاشیه سمت راست نوشته شده: توضیح آنکه وصیان معزی الیهما وصی بر آقا شیخ احمد برادر صغیر خود و بر صغیری که از بطن جاریه می‌باشد، می باشند. و علویه عیال سرکار موصی وصی بر صغار خود می باشند. تحریرا فی التاریخ.